Wat is dyscalculie?

Rekenen. Het ene kind krijgt deze vaardigheid vlot onder de knie, terwijl een ander er grote moeite mee heeft. Lukt het jouw kind of leerling niet om sommen en tafels te automatiseren? Dat kan wijzen op een rekenprobleem of dyscalculie. Kinderen kunnen hier soms onzeker van worden, faalangst ontwikkelen of rekenen gaan vermijden. Verder inzoomen op de rekenontwikkeling kan dan verstandig zijn. Maar wat is dyscalculie precies?

Wat is de betekenis van dyscalculie?

Dyscalculie betekent letterlijk ‘niet kunnen berekenen’. Het is net als bij dyslexie een andere term voor ernstige en hardnekkige problemen bij het aanleren van bepaalde vaardigheden. Bij dyscalculie gaat het om problemen met het leren en het vlot en accuraat oproepen en toepassen van reken- en wiskundekennis. Dyscalculie is een leerstoornis. Dat betekent dat het niet overgaat. Iemand met dyscalculie kan wel beter worden in rekenen, bijvoorbeeld door veel te oefenen; bekijk het filmpje hieronder voor tips.

Wat zijn oorzaken van dyscalculie?

Bij rekenen worden meerdere hersengebieden gebruikt, waaronder het taalcentrum. Bij rekenen moeten kinderen tekst lezen en getallen herkennen, maar ook met symbolen als sterren en cirkels kunnen werken. Dit vereist samenwerking van meerdere hersengebieden en dat gaat bij kinderen met dyscalculie een stuk moeizamer. De problemen worden dus niet veroorzaakt door een gebrek aan intelligentie of te weinig onderwijs.
Dyscalculie is erfelijk, waardoor de kans groot is dat er meerdere personen in de familie last hebben van rekenproblemen. Dyscalculie komt voor bij ongeveer 2 tot 3 procent van de kinderen.

Bekijk ons filmpje over dyscalculie

In dit filmpje legt orthopedagoog Liesan uit wat dyscalculie is en wat je eraan kunt doen.

 

Download de poster over dyscalculie

Wil je jouw kind of leerlingen meer leren over dyscalculie? We hebben een handige poster gemaakt. Klik op de afbeelding om deze te downloaden.

Poster dyscalculie klein

 

Hoe kun je dyscalculie herkennen?

Bij kinderen met rekenproblemen of dyscalculie zijn vaak de volgende kenmerken zichtbaar:

In groep 1-2 heeft een leerling met rekenproblemen of dyscalculie vaak moeite met:

  • tellen
  • begrippen als meer, minder, evenveel
  • het overzien van kleine hoeveelheden
  • het snel kunnen benoemen van hoeveelheden
  • het ordenen van klein naar groot, van dik naar dun
  • het groeperen van voorwerpen
  • tijdsbesef, zoals dagen van de week of ochtend-middag-avond
  • het onthouden van gecombineerde opdrachten

Vanaf groep 3 heeft een leerling met rekenproblemen of dyscalculie vaak moeite met:

  • het opzeggen van de telrij
  • het opschrijven van getallen (23 wordt 32)
  • het oplezen van getallen
  • het doorzien van de grootte van een getal
  • de symbolen +, -, x, :, =
  • het plaatsen van getallen op een getallenlijn
  • het eigen maken van de splitsingen
  • het onthouden van de sommen tot 10/20
  • hoofdrekenen
  • het toepassen van rekenstrategieën
  • het onthouden van de tafels
  • leren klokkijken
  • optellen en aftrekken
  • vermenigvuldigen en delen
  • breuken, procenten en kommagetallen
  • schattend rekenen
  • rekenen met geld
  • toepassingen (verhaaltjessommen)
  • het onthouden van (gecombineerde) opdrachten

Daarnaast zien we dat deze kinderen:

  • lang op de vingers blijven rekenen
  • rekenactiviteiten ontvluchten door naar het toilet te gaan
  • zich dom voelen en last hebben van onzekerheid
  • niet goed weten waar ze mee bezig zijn tijdens het rekenen

Ondersteuning op school bij dyscalculie

De school heeft een cruciale rol bij het signaleren van leerproblemen. Wanneer de leraar of intern begeleider een achterstand constateert op het gebied van rekenen, krijgt jouw kind of leerling structureel extra begeleiding. Wanneer gerichte intensieve ondersteuning onvoldoende effect heeft, is er mogelijk sprake van rekenproblemen of dyscalculie. De school overlegt dan met de ouders en verwijst het kind eventueel door voor nader onderzoek en/of behandeling.

Hoe verloopt een onderzoek naar dyscalculie?

Wanneer een kind bij 1801 wordt aangemeld, begint een van onze orthopedagogen of psychologen met het screenen van het dossier. Samen met de ouders en school wordt bepaald op welke manier we de rekenvaardigheden van het kind gaan testen. Bij 1801 onderzoeken we daarbij niet alleen het kind, maar ook de omgevingsfactoren, zoals de groep, leraar, school en het gezin. Het onderzoek levert praktische antwoorden en adviezen op: welke opdrachten en activiteiten passen bij jouw kind of leerling, welke pedagogische ondersteuning heeft het thuis en op school nodig en welke bovenschoolse of externe hulpverlening is nodig?

Wat houdt de behandeling van dyscalculie in?

Een kind dat moeite heeft met rekenen kan individueel en/of samen met andere kinderen begeleid worden. Binnen een behandeling is er veelal aandacht voor het begrip, het automatiseren en het correct toepassen van strategieën. Bij 1801 vinden we het ook erg belangrijk om het rekenplezier en de motivatie om te rekenen te vergroten.

Individueel begeleidingstraject
Het individuele begeleidingstraject begint met een kort rekenonderzoek, dat de rekenontwikkeling in kaart brengt. Vervolgens maken we een behandelplan op maat, dat met de ouders wordt besproken.

Leermaatjes: samen leren rekenen
Naast individuele begeleiding kunnen we jouw kind of leerling ook in een groepje van minimaal drie tot maximaal vijf kinderen begeleiden. Bij de samenstelling houden we rekening met leeftijd en niveau, waardoor kinderen ook van elkaar kunnen leren.

Samenwerking met ouders en school

De nauwe samenwerking met ouders en school is een belangrijke succesfactor van de dyscalculiebehandelingen van 1801. Het maken van het rekenhuiswerk vraagt wekelijks een grote inzet thuis. Door haalbare afspraken te maken worden de inspanningen beloond met een mooie vooruitgang met behoud van plezier. Door de aanpak ook goed af te stemmen met school, zorgen we dat overal op dezelfde manier wordt geoefend.

Dyscalculieonderzoek en dyscalculiebehandeling bij 1801

1801 is dé specialist op het gebied van dyscalculie. Wil je meer weten over onze dyscalculieonderzoeken en -behandelingen? Neem dan contact met ons op. 

Ga naar de Kennisbank

Heb je een vraag? Neem dan contact met ons op.